Carolyn Beth'e • • • • • • • • OLUM VE SURGUN OSMANLI MÜSLÜMANLARININ ETNİK KIYIMI: 1821-1922 Birinci Baskı : 2012 İkinci Baskı : 2014 Üçüncü Baskı : 2018 ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU TÜRK TARİH KURUMU YAYINLARI IV/A-2-2. Dizi -Sayı: 33 Justin McCarthy • • • • • • • • OLUM VE SURGUN OSMANLI MÜSLÜMANLARININ ETNİK KIYIMI: 1821-1922 Çeviren Fatma SARIKAYA 4. Baskı ANKARA, 2020 McCarthy,Jsutin,1 945- Ölümve sürgün: O smanlı müslümanlaruun etnik kıyımı, 1821-19/2J 2u stin McCarthy;ç evirFaetmna S araıyka-.4 .b aksı. -Ankara :T ürkT airhKurum u,2 020. xvili, 402s. : h arit(ar enktlia)b,;l 2o4 c m. ka1t lıh arit-a.( AKDTYKT ürk Tarih Kurumuya yınlar;ıI V/A-2D-i2zi.- Sayı: 33) Bibliyogrvafyaei ndevark.s ISBN9 78- 975- 16- 251-9 9 1.T ürkle_r G öçle_r Tarih2.. M üslüman_l Baralka n Yarımadas_ı T ari3h.. MüslümanlKara_fk aasrl_ Tarih4..M üslümlaarn_Kır ım (UkraynaT)arih_. 5.T ürkiye _ Göçv eg öçmenliTka_ir h_ 19yy. . 6.T ürki_y Geöçve göçmenlTiarki_h 2_0 . Iyy.. E.a. IlS.ar ıakyaF,a tmçae,vi rellnl. .D izi. 949.60049435 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu'nun 0610712020 tarihli ve 801/31 sayılı kararı gereği 5000 adet basılmıştır. ISBN: 978-975-16-2519-9 Kapak Fotoğrafı: Trakya'dan İstanbul'a doğru ilerlemekte olan yaşlı, çocuk ve kadınlar ... Kaynak: flerbert F. Baldwin, Trakya'da Bir Savaş Fotoğrafçısı, Demkar Yayınevi, lstanbul 2012. FotoğrafA rşivi sahibi Sayın Atilla Oral'a teşekkürlerimizle. .. Baskı: NeyiMra tbaacılık MatbaacıSliatre1s 34i1 . cdN.o :6 2 İved-iYke nimaha/lA lnekara Tel0:31 2 395 53 00 • Fax: 0312 395 84 20 İÇİND EKİLER HARİTALAR...................................V.I.I. ...................................................... TABLOLAR.................................I.X. ........................................................... KISALTMALAR..............................X.I. ....................................................... TEŞEKKÜ.R. ...............................X.I.I.I. ......................................................... TÜRKÇEÇ EVİRİYÖEN SÖZ. .......................X.V. ......................................... 1995 BASKISINA YGAİZRIİL.ŞA. N. .................X.V.I.I. ................................ BİRİNCİ BÖLÜM: KAYBEDİLECÜELKK E....................................................1... ......... ........... İKİNCİ BÖLÜM: DOGUA NADOLUV E KAFKASYBAÖ LGESİ..............2.3. ......................... ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: BULGARİSTAN..............................6.1. ....................................................... DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: 1878'DE1N9 14'DEO GUB ÖLGES.İ. ..................1.1.5. ................................. BEŞİNCİ BÖLÜM: BALKANS AVA ŞLAR.I. .........................1.4.1. .............................................. ALTINCI BÖLÜM: DOGU'DAKSİO N SAAVŞ .........................1.8.9. ........................................... YEDİNCİ BÖLÜM: BATIDAKSİO NS AVAŞ. ..........................2.6.9. ............................................ S Cİ BÖLÜM: EKİZİN MÜSLÜMANT OPRAKLARINSIONN U. .................3.5.3. ........................... EK 361 ............................................................................................................ KAYNAKÇA. ................................3.6.7. ........................................................ DİZİ.N. ..........................................................3...8...3... ..... ............................. HARİTALAR Harita -ı: ısoo'de Osmanlı imparatorluğu'nun Avrupa ve Anadolu'daki Topraklan....................................................................................... 4 Harita - 2: ısoo'de Osmanlı imparatorluğu'nun Avrupa'daki Topraklan 9 Harita -3: 1856'da Doğu Anadolu................................................................... 24 Harita - 4: 1877'de Osmanlı Avrupa'sı ............................................................ 67 Harita - 5: 1912'de Balkanlardaki Osmanlı toprakları ................................. 144 Harita - 6: 1914'te Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya. ................................. 193 Harita - 7: Kilikya. .............................................................................................. 226 Harita - 8: 1914'te, Batı Anadolu ve Doğu Trakya. ........................................ 272 TABLOLAR Sayfa 1 Trabzon'd a, Hastalıktan Ölüm Sayılan 1.12.1863-17.02.1864 ................ 44 2 İngiltere Konsolosu Biliotti'nin 1880'de Yaptığı Tahmine Göre Çar- şamba Kazasındaki Nüfus Dağılımı............................................................ 58 3 Değişik Kaynakların Hesaplarına göre Türk Mültecilerin Sayıları (1877-1880)..................................................................................................... 106 4 Bulgaristan'ın 1877'deki Müslüman Nüfusu............................................. 108 5 Bulgaristan'dan kaçıp 1879'a Kadar Sağ Kalan Türk Mültecilerin (Tahmini) Sayısı............................................................................................ 109 6 1877-1879'da Bulgaristan'daki Müslüman Can Kaybının Hesaplanması 110 7 Osmanlı'nın Din Temeline Dayalı "Millet" Topluluklarının Osman­ lı'nın Avrupa Topraklarındaki Vilayetlerine göre 1911'deki Nüfus Da- ğılımı............................................................................................................... 140 8 19ll'de Osmanlı Avrupa'sında "Milletlere" Göre Nüfus Oranları........ 142 9 Müslüman Mülteci Sayıları ......................................................................... 179 10 1912-1920 Döneminde Balkanlardan Gelen Müslüman Mülteci Sayıları (Yerleştikleri Bölgelere Göre)..................................................................... 181 11 Balkanlı Müttefiklerin Osmanlı İmparatorluğu'ndan Kopardığı Top­ raklarda Balkan Savaşlarının Başlamasından Önceki (1911) Nüfus Da- ğılımı............................................................................................................... 183 12 Osmanlı İmparatorluğu'ndan Koparılan Yunanistan, Bulgaristan ve Yugoslavya Topraklarında Savaşlardan Sonraki Nüfus Dağılımı ......... 185 13 Eski Osmanlı Topraklarından Yunanistan, Bulgaristan ve Yugoslav­ ya'nın Eline Geçen Yerlerde Savaş Öncesi ve Sonrasındaki Müslüman Nüfus Sayıları ................................................................................................ 186 14 1897'de Kars Vilayetinde Nüfusun Dinlere Göre Dağılımı..................... 240 15 1914'te ve 1926'da Erivan ilindeki Türklerin Sayısı................................ 250 16 Kars Yöresindeki Mülteci Sayıları.............................................................. 254 17 Rus İmparatorluğu'ndan gelmiş ve 1922'de Kuzey Doğu ve Doğu Ana­ dolu'da Sağ Kalmış olan Müslüman Mülteciler....................................... 255 18 1916 Ekim Ayı itibariyle Devletten Yardım Alan Doğu Anadolu'daki Müslüman Mülteci Sayıları......................................................................... 257