Kingdom of Thailand ≠ EDICT OF GOVERNMENT ± In order to promote public education and public safety, equal justice for all, a better informed citizenry, the rule of law, world trade and world peace, this legal document is hereby made available on a noncommercial basis, as it is the right of all humans to know and speak the laws that govern them. TCPS 269-2552 (2009) (Thai): INSTANT LEMON GRASS DRINK (CYMBOPOGON CITRATUS (DC.) STAPF.) ประกาศสํานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม ฉบับที่ ๑๕๒๘ (พ.ศ. ๒๕๕๒) เรื่อง ยกเลกิ มาตรฐานผลิตภัณฑชมุ ชน ตะไครผงชงดื่ม และกําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน ตะไครผงสําเร็จรูป โดยที่เปนการสมควรปรับปรุงมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน ตะไครผงชงดื่ม มาตรฐานเลขที่ มผช.๒๖๙/๒๕๔๗ และคณะอนุกรรมการพิจารณามาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน คณะที่ ๑ มีมติในการประชุมครั้งที่ ๑๖-๒/๒๕๕๒ เมื่อวันที่ ๒๔ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๒ ใหยกเลิกมาตรฐานผลติ ภัณฑชุมชน ตะไครผงชงดื่ม มาตรฐานเลขที่ มผช.๒๖๙/๒๕๔๗ และกําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑช ุมชน ตะไครผ งสําเร็จรูป ขึ้นใหม  สํานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมจึงออกประกาศยกเลิกประกาศสํานักงานมาตรฐาน ผลิตภัณฑอุตสาหกรรม ฉบับที่ ๒๗๕ (พ.ศ. ๒๕๔๗) ลงวันที่ ๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ และออกประกาศ กําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน ตะไครผงสําเร็จรูป มาตรฐานเลขที่ มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ ขึ้นใหม ดังมีรายการ ละเอียดตอทายประกาศนี้ ทั้งนี้ ใหมีผลบังคับใชนับแตวันที่ประกาศ เปนตนไป ประกาศ ณ วนั ที่ ๑๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๒ รัตนาภรณ จึงสงวนสิทธ ิ์ เลขาธิการสํานกั งานมาตรฐานผลิตภัณฑอตุ สาหกรรม มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชน ตะไครผงสําเร็จรูป ๑. ขอบขาย ๑.๑ มาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ครอบคลุมตะไครผงสําเร็จรูปพรอมชงดื่ม อยูในลักษณะเปนเกล็ดขนาดเล็กและ เปนผง บรรจุในภาชนะบรรจุ ๒. บทนิยาม ความหมายของคําที่ใชในมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนน ี้ มีดังตอไปน ี้ ๒.๑ ตะไครผงสําเร็จรูป หมายถึง ผลิตภัณฑที่ไดจากการนําน้ําสกัดจากเหงาและตนของตะไครที่มีชื่อ ทางพฤกษศาสตร Cymbopogon citratus (DC.) Stapf. มาผสมกับน้ําตาลหรือสารใหความหวานแทน น้ําตาล อาจเติมเกลือ น้ําผึ้ง ในปริมาณเล็กนอยเพื่อปรุงแตงรส ใหความรอนจนเขมขนและแหงเปนเกล็ด ขนาดเล็กหรือบดเปนผง อาจทําใหแหงอีกครั้ง ๓. คุณลักษณะที่ตองการ ๓.๑ ลักษณะทั่วไป ตองเปนเกล็ดขนาดเล็กหรือเปนผง แหง ไมจับตัวเปนกอน การทดสอบใหทําโดยการตรวจพินิจ ๓.๒ สี ตองมีสีที่ดีตามธรรมชาติของตะไครผงสําเร็จรูปและสวนประกอบที่ใช ๓.๓ กลิ่น ตองมีกลิ่นที่ดีตามธรรมชาติของตะไครผงสําเร็จรูปและสวนประกอบที่ใช ปราศจากกลิ่นอื่นที่ไมพึง ประสงค เชน กลิ่นอับ ๓.๔ กลิ่นรส ของเหลวที่สกัดไดดวยน้ําเดือดตองมีกลิ่นรสที่ดีตามธรรมชาติของตะไครผงสําเร็จรูปและสวนประกอบที่ ใช ปราศจากกลิ่นรสอื่นที่ไมพึงประสงค เชน กลิ่นรสเปรี้ยวบูด เมื่อตรวจสอบโดยวิธีใหคะแนนตามขอ ๘.๑ แลว ตองไดคะแนนเฉลี่ยของแตละลักษณะจากผูตรวจสอบ ทุกคนไมนอยกวา ๒ คะแนน และไมมีลักษณะใดได ๑ คะแนน จากผูตรวจสอบคนใดคนหนึ่ง - ๑ - มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ ๓.๕ การละลาย ตองละลายในน้ําเดือดไดภ ายในเวลา ๓๐ วินาที โดยยอมใหมีสวนที่ไมละลายน้ําไดไ มเกินรอยละ ๐.๕ การทดสอบใหปฏิบัติตามขอ ๘.๒ ๓.๖ สิ่งแปลกปลอม ตองไมพบสิ่งแปลกปลอมที่ไมใชสวนประกอบที่ใช เชน เสนผม ดิน ทราย กรวด ชิ้นสวนหรือสิ่งปฏิกูล จากสัตว การทดสอบใหทําโดยการตรวจพินิจ ๓.๗ วอเตอรแอกทิวิตี ตองไมเกิน ๐.๖ การทดสอบใหใชเครื่องวัดวอเตอรแอกทิวิตีที่ควบคุมอุณหภูมิท ี่ (๒๕ ๒) องศาเซลเซียส ± หมายเหตุ วอเตอรแอกทิวิตี เป นปจจัยสําคญั ในการควบคุมและปองกันการเสื่อมเสียของผลิตภัณฑ อาหาร ซึ่งมีผลโดยตรงตออายุการเก็บรักษาของผลิตภณั ฑ เนื่องจากคา วอเตอรแอกทิวิตี เปนปจจยั ที่ชี้ระดับปรมิ าณนา้ํ อิสระที่เชื้อจุลินทรียใชในการเจริญเติบโต ๓.๘ วัตถุเจือปนอาหาร ๓.๘.๑ หามใชสีสังเคราะหทุกชนิด ๓.๘.๒ หากมกี ารใชสารใหความหวานแทนนา้ํ ตาลและวัตถุกนั เสีย ใหใชไดต ามชนดิ และปริมาณทกี่ ฎหมายกาํ หนด การทดสอบใหปฏิบัตติ าม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นทเี่ ทียบเทา ๓.๙ สารปนเปอน ๓.๙.๑ ตะกั่ว ตองไมเกิน ๐.๕ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๓.๙.๒ สารหนู ตองไมเกิน ๐.๒ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม ๓.๙.๓ แคดเมียม ตองไมเกิน ๐.๓ มิลลิกรัมตอกิโลกรัม การทดสอบใหปฏิบัตติ าม AOAC หรือวิธีทดสอบอื่นทเี่ ทียบเทา ๓.๑๐ จุลินทรีย ๓.๑๐.๑ จํานวนจุลินทรียทั้งหมด ตอ งไมเกิน ๑ ๑๐๔ โคโลนีตอ ตัวอยาง ๑ มิลลิลิตร × ๓.๑๐.๒ ซาลโมเนลลา ตองไมพบในตัวอยาง ๒๕ กรัม ๓.๑๐.๓ สตาฟโ ลค็อกคัส ออเรียส ตอ งไมพบในตวั อยาง ๐.๑ กรัม ๓.๑๐.๔ บาซิลลัส ซีเรียส ตองไมเกนิ ๑๐๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๓.๑๐.๕ คลอสตริเดียม เพอรฟริงเจนส ตองไมเกิน ๑๐๐ โคโลนีตอตัวอยาง ๑ กรัม ๓.๑๐.๖ โคลิฟอรม โดยวิธีเอ็มพีเอ็น ตองนอยกวา ๒.๒ ตอตัวอยาง ๑๐๐ มิลลิลิตร ๓.๑๐.๗ เอสเชอริเชีย โคไล ตองไมพ บในตัวอยาง ๑๐๐ มิลลิลติ ร ๓.๑๐.๘ ยีสตและรา ตอ งไมพบในตวั อยาง ๑ มิลลิลิตร การทดสอบใหปฏิบัตติ าม AOAC หรือ BAM (U.S.FDA) หรือวิธที ดสอบอื่นที่เทียบเทา - ๒ - มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ ๔. สุขลักษณะ ๔.๑ สุขลักษณะในการทําตะไครผงสําเร็จรูป สถานประกอบการตองไดรับอนุญาตจากกระทรวงสาธารณสุข และ ใหเปนไปตามภาคผนวก ก. ๕. การบรรจุ ๕.๑ ใหบรรจุตะไครผงสําเร็จรูปในภาชนะบรรจุที่สะอาด ปดไดสนิท และสามารถปองกันการปนเปอนจาก สิ่งสกปรกภายนอกได  การทดสอบใหทําโดยการตรวจพินิจ ๕.๒ น้ําหนักสุทธิของตะไครผงสําเร็จรูปในแตล ะภาชนะบรรจุ ตองไมนอยกวาที่ระบุไวทฉี่ ลาก การทดสอบใหใชเครื่องชั่งที่เหมาะสม ๖. เครื่องหมายและฉลาก ๖.๑ ที่ภาชนะบรรจุตะไครผงสําเร็จรูปทุกหนวย อยางนอยตองมีเลข อักษร หรือเครื่องหมายแจงรายละเอียด ตอไปนี้ใหเห็นไดงาย ชัดเจน (๑) ชื่อเรียกผลิตภณั ฑ เชน ตะไครผงสําเร็จรูป ตะไครผงผสมน้ําตาล (๒) สวนประกอบที่สําคัญ เปนรอ ยละของน้ําหนักโดยประมาณและเรียงจากมากไปนอย (๓) ชนิดและปริมาณวัตถุเจือปนอาหาร (ถา มี) (๔) น้ําหนักสุทธ ิ เปนมิลลิกรัมหรือกรัม (๕) วัน เดือน ปที่ทํา และวัน เดือน ปที่หมดอายุ หรือขอความวา “ควรบริโภคกอน (วัน เดือน ป)” (๖) ขอแนะนาํ ในการบริโภคและการเก็บรักษา เชน ควรเก็บไวในทแี่ หง (๗) ชื่อผูทําหรือสถานที่ทํา พรอมสถานที่ตั้ง หรือเครื่องหมายการคาทจี่ ดทะเบียน ในกรณีที่ใชภาษาตา งประเทศ ตองมีความหมายตรงกับภาษาไทยทกี่ ําหนดไวขางตน ๗. การชักตัวอยางและเกณฑตัดสิน ๗.๑ รุน ในที่นี้ หมายถึง ตะไครผงสําเร็จรูปที่มีสวนประกอบเดียวกัน ทําในระยะเวลาเดียวกัน ๗.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ ใหเปนไปตามแผนการชักตัวอยางที่กําหนดตอไปนี้ ๗.๒.๑ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบการบรรจุและเครื่องหมายและฉลาก ใหช กั ตวั อยา ง โดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตองเปนไป ตามขอ ๕. และขอ ๖. ทุกรายการ จึงจะถือวาตะไครผงสําเร็จรูปรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด - ๓ - มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ ๗.๒.๒ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบลักษณะทั่วไป สี กลิ่น กล่ินรส การละลาย และ สิ่งแปลกปลอม ใหใชตัวอยางที่ผานการทดสอบตามขอ ๗.๒.๑ แลว จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เมื่อตรวจสอบแลวทุกตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๑ ถึงขอ ๓.๖ ทุกรายการ จึงจะถือวาตะไครผง สําเร็จรูปรุนนั้นเปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๒.๓ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบวอเตอรแอกทิวิตี วัตถุเจือปนอาหาร และ สารปนเปอน ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพื่อทําเปน ตัวอยางรวม โดยมีน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๒๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธี สุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีน้ําหนักรวมตามที่กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตอง เปนไปตามขอ ๓.๗ ถึงขอ ๓.๙ ทุกรายการ จึงจะถือวาตะไครผงสําเร็จรูปรุนนั้นเปนไปตามเกณฑ ที่กําหนด ๗.๒.๔ การชักตัวอยางและการยอมรับ สําหรับการทดสอบจุลินทรีย ใหชักตัวอยางโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกัน จํานวน ๓ หนวยภาชนะบรรจุ เพื่อทําเปนตัวอยางรวม โดยมีน้ําหนักรวมไมนอยกวา ๒๐๐ กรัม กรณีตัวอยางไมพอใหชักตัวอยางเพิ่มโดยวิธีสุมจากรุนเดียวกันใหไดตัวอยางที่มีน้ําหนักรวมตามที่ กําหนด เมื่อตรวจสอบแลวตัวอยางตองเปนไปตามขอ ๓.๑๐ จึงจะถือวาตะไครผงสําเร็จรูปรุนนั้น เปนไปตามเกณฑที่กําหนด ๗.๓ เกณฑตัดสิน ตัวอยางตะไครผงสําเร็จรูปตองเปนไปตามขอ ๗.๒.๑ ขอ ๗.๒.๒ ขอ ๗.๒.๓ และขอ ๗.๒.๔ ทุกขอ จึง จะถือวาตะไครผงสําเร็จรูปรุนนั้นเปนไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนนี้ ๘. การทดสอบ ๘.๑ การทดสอบส ี กลิ่น และกลิ่นรส ๘.๑.๑ ใหแตงตั้งคณะผูตรวจสอบ ประกอบดวยผูที่มีความชํานาญในการตรวจสอบตะไครผงสําเร็จรูป ๕ คน แตละคนจะแยกกันตรวจและใหคะแนนโดยอิสระ ๘.๑.๒ เทตัวอยางตะไครผงสําเร็จรูปลงในจานกระเบื้องสีขาว ตรวจสอบสีและกลิ่นโดยการตรวจพินิจและดม ๘.๑.๓ เทตัวอยางตะไครผงสาํ เร็จรปู ลงในภาชนะทเี่ หมาะสม เตมิ นา้ํ เดอื ดตามปริมาณที่ระบไุ วที่ฉลาก ปด ฝา ทิ้งไว  ๓๐ วนิ าที ตรวจสอบกลิ่นรสทนั ทีโดยการชิม ๘.๑.๔ หลักเกณฑการใหคะแนน ใหเปนไปตามตารางที่ ๑ - ๔ - มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ ตารางที่ ๑ หลักเกณฑก ารใหคะแนนในการทดสอบส ี กลิ่น และกลิ่นรส (ขอ ๘.๑.๔) ลักษณะที่ตรวจสอบ ระดับการตดั สิน คะแนนที่ไดรบั สี สีดีตามธรรมชาติของตะไครผงสําเร็จรูปและสวนประกอบที่ใช  ๓ สีพอใชใกลเคยี งกับสีตามธรรมชาติของตะไครผงสําเรจ็ รูปและ ๒ สวนประกอบที่ใช สีผิดปกติหรือมีการเปลี่ยนสี ๑ กลิ่น กลิ่นดตี ามธรรมชาติของตะไครผงสาํ เร็จรูปและสวนประกอบที่ใช  ๓ กลิ่นพอใชใกลเคียงกับกลิ่นตามธรรมชาติของตะไครผ งสําเร็จรูปและ ๒ สวนประกอบที่ใช กลิ่นผิดปกติหรือมีกลิ่นอื่นที่ไมพึงประสงค เชน กลิ่นอับ ๑ กลิ่นรส กลิ่นรสของตะไครผงสําเร็จรปู และสวนประกอบที่ใชเขมขนด ี ๓ กลิ่นรสของตะไครผงสําเร็จรปู และสวนประกอบที่ใชนอย ๒ กลิ่นรสผิดปกติหรือมีกลิ่นรสอื่นที่ไมพึงประสงค เชน กลิ่นรสเปรี้ยวบูด ๑ ๘.๒ การทดสอบการละลาย ๘.๒.๑ เครื่องมือ ๘.๒.๑.๑ เครื่องชั่งที่ชั่งไดละเอียดถึง ๐.๐๐๐ ๑ กรัม ๘.๒.๑.๒ ตูอบไฟฟาทปี่ รับและควบคมุ อุณหภูมิได  ๘.๒.๑.๓ เครื่องดูดสุญญากาศ ๘.๒.๑.๔ กรวยกรองพรอมกระดาษกรองวัตแมน เบอร ๔๑ หรือเทียบเทา ๘.๒.๒ วิธีทดสอบ ชั่งตัวอยาง ๑๐ กรัม ใหทราบนา้ํ หนักแนน อน ใสลงไปในนา้ํ เดือด ๒๐๐ ลูกบาศกเซนติเมตร คนให ทั่วเปนเวลา ๓๐ วินาที กรองขณะรอนผานกระดาษกรองวัตแมน ซึ่งอบที่อุณหภูมิ (๑๐๐ ๒) ± องศาเซลเซียส จนนา้ํ หนักคงที่แลว โดยใชเครื่องดูดสญุ ญากาศชวย ลางสวนทไี่ มล ะลายดวยนา้ํ รอน ที่มีอุณหภูมิประมาณ ๘๐ องศาเซลเซียส จนกระทั่งไมมนี ้ําตาลเหลืออยู ซึ่งทดสอบโดยวิธีของโมลิช (Molisch) โดยเติมสารละลายแอลฟาแนฟทอลในเอทานอล รอยละ ๕ จาํ นวน ๒ หยด ในนา้ํ ลาง ๒ ลูกบาศกเซนติเมตร เขยา แลวคอยๆ รินกรดซัลฟวริกเขมขน ความหนาแนนสัมพัทธ ๑.๘๔ ปริมาตร ๑ ลูกบาศกเซนติเมตร ลงที่ขางๆ ดานในของหลอดทดลอง จะตองไมเกิดวงแหวนสีมว ง นํากระดาษกรองพรอมสวนที่ไมละลายไปอบใหแหงในตูอบไฟฟาที่มีอุณหภูมิ (๑๐๐ ๒) องศาเซลเซียส ± เปนเวลา ๑ ชั่วโมง ปลอยใหเย็นในเดซิกเคเตอรจนถึงอุณหภูมิหอง แลวชั่ง - ๕ - มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ ๘.๒.๓ วิธีคํานวณ สวนที่ไมละลายในนา้ํ รอยละ = ๑๐๐ (M – M ) 1 2 M เมื่อ M คอื น้ําหนักตัวอยาง เปนกรัม M คือ นา้ํ หนักกระดาษกรองและสวนที่ไมละลายกอนอบ เปน กรัม 1 M คือ นา้ํ หนักกระดาษกรองและสวนที่ไมละลายหลงั จากอบแลว เปนกรัม 2 - ๖ - มผช.๒๖๙/๒๕๕๒ ภาคผนวก ก. สุขลักษณะ (ขอ ๔.๑) ก.๑ สถานที่ตั้งและอาคารที่ทํา ก.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและที่ใกลเคียงอยูในที่ที่จะไมทําใหผลิตภัณฑที่ทําเกิดการปนเปอนไดงาย โดย ก.๑.๑.๑ สถานที่ตั้งตัวอาคารและบริเวณโดยรอบสะอาด ไมมีน้ําขังแฉะและสกปรก ก.๑.๑.๒ อยูหางจากบริเวณหรือสถานที่ที่มีฝุน เขมา ควัน มากผิดปกติ ก.๑.๑.๓ ไมอยูใกลเคียงกับสถานที่นารังเกียจ เชน บริเวณเพาะเลี้ยงสัตว แหลงเก็บหรือกําจัดขยะ ก.๑.๒ อาคารที่ทํามีขนาดเหมาะสม มีการออกแบบและกอสรางในลักษณะที่งายแกการบํารุงรักษา การทํา ความสะอาด และสะดวกในการปฏิบัติงาน โดย ก.๑.๒.๑ พื้น ฝาผนัง และเพดานของอาคารที่ทํา กอสรางดวยวัสดุที่คงทน เรียบ ทําความสะอาด และ ซอมแซมใหอยูในสภาพที่ดีตลอดเวลา ก.๑.๒.๒ แยกบริเวณที่ทําออกเปนสัดสวน ไมอยูใกลหองสุขา ไมมีสิ่งของที่ไมใชแลวหรือไมเกี่ยวของกับ การทําอยูในบริเวณที่ทํา ก.๑.๒.๓ พื้นที่ปฏิบัติงานไมแออัด มีแสงสวางเพียงพอ และมีการระบายอากาศที่เหมาะสม ก.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณในการทํา ก.๒.๑ ภาชนะหรืออุปกรณในการทําที่สัมผัสกับผลิตภัณฑทําจากวัสดุมีผิวเรียบ ไมเปนสนิม ลางทําความ สะอาดไดงาย ก.๒.๒ เครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณที่ใช สะอาด เหมาะสมกับการใชงาน ไมกอใหเกิดการปนเปอน ติดตั้งไดงาย มีปริมาณเพียงพอ รวมทั้งสามารถทําความสะอาดไดงายและทั่วถึง ก.๓ การควบคุมกระบวนการทํา ก.๓.๑ วัตถุดิบและสวนผสมในการทําสะอาด มีคุณภาพดี มีการลางหรือทําความสะอาดกอนนําไปใช ก.๓.๒ การทํา การเก็บรักษา การขนยาย และการขนสงมีการปองกันการปนเปอนและการเสื่อมเสียของ ผลิตภัณฑ ก.๔ การสุขาภิบาล การบํารุงรักษา และการทําความสะอาด ก.๔.๑ น้ําที่ใชลางทําความสะอาดเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ และมือของผูทํา เปนน้ําสะอาดและมีปริมาณ เพียงพอ ก.๔.๒ มีวิธีการปองกันและกําจัดสัตวนําเชื้อ แมลง และฝุนผง ไมใหเขาในบริเวณที่ทําตามความเหมาะสม ก.๔.๓ มีการกําจัดขยะ สิ่งสกปรก และน้ําทิ้ง อยางเหมาะสม เพื่อไมกอใหเกิดการปนเปอนกลับลงสูผลิตภัณฑ ก.๔.๔ สารเคมีที่ใชลางทําความสะอาดและใชกําจัดสัตวนําเชื้อและแมลง ใชในปริมาณที่เหมาะสม และ เก็บแยกจากบริเวณที่ทํา เพื่อไมใหปนเปอนลงสูผลิตภัณฑได ก.๕ บุคลากรและสุขลักษณะของผูทํา ผูทําทุกคนตองรักษาความสะอาดสวนบคุ คลใหด ี เชน สวมเสื้อผาที่สะอาด มีผาคลมุ ผมเพื่อปองกันไมให เสนผมหลนลงในผลิตภัณฑ ไมไวเล็บยาว ลางมือใหสะอาดทุกครั้งกอนปฏิบัติงาน หลังการใชหองสุขาและ เมื่อมือสกปรก - ๗ -